Anasayfa
Latest images
Duygu, düşünce, bilgi ve gözlemlerimizi başkalarıyla paylaşmak istediğimizde anlatma yöntemini kullanırız. Anlatma olayına anlatım denir. Öyle ise anlatım, duygu ve düşüncelerin söz ya da yazı ile açıklanması diye tanımlanır. Anlama olmadan anlatma olmaz. Anlamayı öğrenmeden, anlatma öğrenilemez. Görülen bir olayın, nesnenin; duyulan, okunan olayların, bilgilerin kavranmasına anlama denir. Anlatım ise; zihindekilerin başkasının zihnine, söz ya da yazı ile, aktarılması işleminin adıdır. Anlama edilgen (pasif) bir eylemdir, anlatma ise etkin (aktif) bir eylemdir.
Anlamada; ilgilenilen konunun neye işaret ettiğini sezebilmek; özünü, gerçeğini kavramak; benzer konular arasında ilişki kurarak bütünü görebilmek; neden-sonuç ilişkilerinden yola çıkarak geleceği görebilmek; sorunları, güçlükleri kolay ve doğru çözebilmek vardır.
Anlatım özellikleri, anlatımın nasıllığı ile ilgilidir, şöyle sıralanabilir:
1. İnandırıcılık,
2. Doğallık,
3. Tutarlılık,
4. İlginçlik,
5. Anlatımın Özlü Olması,
6. Duruluk,
7. Açıklık,
8. İletişim Dilinde Yetkin Olmak,
9. Akıcılık...
Anlatımın gerçekleşebilmesi için dört ögeye gerek vardır:
1. Verici (konuşan ya da yazar),
2. Alıcı (dinleyen ya da okuyan),
3. Dil,
4. Konu. Anlatımın temeli konudur. Konu, üzerinde konuşulan, yazı yazılandır. Konu seçerken kişi bildiği ya da ilgi duyduğu, araştırma yapabileceği konu olmasına, geliştirmeye uygun olmasına, bilimsel gerçeklerle çelişmemesine, inandırıcı ve açık olmasına dikkat etmelidir.
Anlatım yolları ile anlatım türlerini karıştırmamak gerekir. Anlatım türleri sözlü anlatım, yazılı anlatım diye ikiye ayrılır. Anlatım yolları daha genel bir kavramdır. Hem sözlü anlatımda hem de yazılı anlatımda uygulanır. Bunlar:
1. Açıklayıcı Anlatım,
2. Öyküleyici Anlatım,
3. Betimleyici Anlatım,
4. Tartışmalı Anlatım.
Bir olay anlatımı ile, düşünce anlatımı aynı yöntemle olmaz. Düşünce yazılarında ve resmi mektuplarda anlatım daha ciddi; özel mektuplarda, anılarda daha içten; olay yazılarında sürükleyici, heyecan doludur. Anlatımda kimi zaman konuşma dili, kimi zaman şiir dili kullanılır. Her ikisi için de iki anlatım biçimi vardır:
1. Dolaylı anlatım,
2. Dolaysız anlatım.
Bir duygunun, bir düşüncenin, bir isteğin söz ya da yazı ile belirtilmesine anlatım denir. Tanıma göre anlatım:
1. Sözlü anlatım,
2. Yazılı anlatım
