Anasayfa
Latest images
I. Dünya Savaşında Osmanlı Cepheleri
KONUM PORTAL [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Git ve: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Osmanlı Cephesi, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nin katıldığı cepheler:
Bunun yanı sıra bir Osmanlı kolordusu 1916-17'de Galiçya Cephesi'nde Rusya'ya karşı Avusturya-Macaristan safında savaşmıştır.
Osmanlı donanmasının Rus gemi ve limanlarına saldırması üzerine [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1914 günü Rus ordusu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]’da sınırı geçerek Osmanlı topraklarına girdi. Hemen ardından [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da Rusya, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da İngiltere Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Osmanlı Devleti buna 14 Kasım'da Cihad-ı Ekber ilanıyla karşılık verdi.
//
Kafkasya Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Ana madde: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasındaki Türk ordusu 21 Aralık'ta (o zamanki Rus sınırı olan) Köprüköy - Eleşkirt hattında hücuma geçti. Sarıkamış yakınında Allahüekber Dağlarına ulaşan ordu burada 1915 Ocağının ilk haftasında ağır bir yenilgiye uğradı. 130.000 kişilik asker mevcudunun 60.000'i çarpışmalarda veya soğuktan donarak şehit oldu. Geri kalanlar esir düştü.
Grandük Nikola kumandasındaki Rus ordusu bir yıllık bir bekleyişten sonra 13 Ocak 1916'da Erzurum cephesinde harekete geçti. 16 Şubat 1916'da Erzurum, 3 Mart'ta Bitlis ve Muş, 18 Nisan'da Trabzon, 24 Temmuz'da Erzincan düştü. Ancak Ağustos ayında Bitlis ve Muş geri alındı.
Rusya'da 1917 Mart ayında Çarlık rejimine karşı başlayan ayaklanma Kasım ayında Bolşevik rejimin kurulması ve 1918 Ocak ayında Rus ordusunun dağılması ile sonuçlandı. Rus ordusunun çekilmesi üzerine, onların boşalttığı alanlarda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Ermeni birlikleri "Batı Ermenistan Geçici Hükümeti" ilan ettiler. Ancak hücuma geçen Türk ordusu karşısında tutunamayarak dağıldılar. 26 Şubat 1918'de Erzincan, 27 Şubat'ta Trabzon, 12 Mart'ta Erzurum, 2 Nisan'da Van kurtarıldı.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Kafkasya 1918:Osmanlı ordusunun ileri harekâtı
3 Mart 1918'de imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile Rusya savaşta kazandığı toprakları terkederek 1878 öncesi sınırlara dönmeyi kabul etti. Bu sırada [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'te kurulan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nin direnmesi üzerine [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasında ileri harekete geçen Türk ordusu 25 Mart'ta [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 3 Nisan'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 5 Nisan'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 15 Mayıs'ta [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 20 Temmuz'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ı aldı ve nihayet 15 Eylül'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'i kazanarak [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ye girdi. Ekim başında da bir Türk müfrezesi [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da kontrolü ele aldı.
Ancak 30 Ekim'de imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] uyarınca Türk ordusu işgal ettiği Kafkasya topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi. Türk ordusunun boşalttığı Batum, Ardahan ve Kars'ta kurulan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1919 ilkbaharında Kafkasya'daki İngiliz kuvvetleri tarafından tasfiye edildi.
Daha çok bilgi için: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Çanakkale Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Ana madde: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İstanbul'u bir deniz harekâtıyla ele geçirerek Osmanlı Devleti'ni safdışı bırakmak ve zor durumda olan Rusya'ya güneyden yardım ulaştırmak projesi savaşın ilk aylarında İngiltere Donanma Bakanı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tarafından ortaya atıldı. Savaşın Alman cephesinde kazanılacağına inanan Kara Kuvvetleri Komutanı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu projeye karşı çıktı.
Alman Genel Karargâhı Çanakkale'den gelebilecek tehlikeyi sezerek Çanakkale istihkâmlarının güçlendirilmesine ve boğazın mayınlanmasına karar verdi. Albay Wehrle komutasındaki bir alay bu işle görevlendirildi.
18 Mart 1915'te Fransız ve İngiliz donanmalarından oluşan bir filo Çanakkale Boğazı'nı geçmeye teşebbüs etti, ancak ağır topçu ateşi ve mayın patlamaları sonucunda ilerleyemeyerek geri çekildi.
24 Mart'ta İstanbul'daki Alman Askeri Heyeti'nin başı olan Mareşal Liman von Sanders Çanakkale'nin karadan savunmasıyla görevlendirilen 5. Ordu komutanlığına getirildi. 25 Nisan'da İngiliz, Fransız ve Anzac (Avustralya-Yeni Zelanda Gönüllü Kolordusu) birlikleri Çanakkale Boğazı civarında üç noktada karaya çıktılar. Ancak şiddetli Türk direnişi karşısında ilerleyemeyerek sahi hattındaki dar bir alana sıkıştılar.
Ağustos başında Gelibolu Yarımadası'nın kuzeyine yapılan ikinci müttefik çıkarması da Anafartalar Muharebeleri ile durduruldu. Düşman askeri 8-9 Aralık 1915 gecesi Gelibolu yarımadasını deniz yoluyla tahliye etti.
Çanakkale Savaşına kaymakam (yarbay) rütbesiyle katılan Mustafa Kemal Bey, büyük yararlıklar göstererek albaylığa yükseltildi.
Irak Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Irak'taki İngiliz harekâtı ana İngiliz karargâhından bağımsız olarak Hindistan Ordusu'na bağlı Sefer Birliği tarafından yürütüldü.
Şatt-ül Arap Nehri üzerindeki Abadan'da İngiliz petrol tesislerini koruma altına almak amacıyla 7 Kasım 1914'te İngilizler (nehrin Osmanlı yakasında bulunan) Fao Adası'na asker çıkardılar. 21 Kasım'da Basra İngilizlerin eline geçti.
1915'te [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fedaisi ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üyesi olan binbaşı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bey komutasında düzensiz bir birlik İngiliz kuvvetlerine karşı akınlar ve sabotaj eylemleri düzenledi. Bunun üzerine Mayıs ayında General [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasındaki İngiliz ordusu Bağdat'ı ele geçirmek üzere hareket etti. 24 Temmuz'da Nasıriye, 29 Eylül'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] düştü. 22 Kasım'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nde Mareşal [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Türk ordusu bir zafer kazandı; [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'na daha fazla dayanamayan General Townshend komutasındaki İngiliz Ordusu 29 Nisan 1916'da teslim oldu.
1917'de Irak'taki Türk kuvvetlerinin İran'a sevkedilmesi üzerine tekrar harekete geçen İngilizler 11 Mart 1917'de Bağdat'ı ele geçirdi. Bunu izleyen aylarda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hariç Kuzey Irak'ın büyük bir kısmı İngilizlerin eline geçti.
Sina-Filistin-Suriye (Kanal) Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Daha çok bilgi için: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Osmanlı Ordusu, İngiliz idaresinde olan Mısır'ı fethetmek amacıyla 28 Ocak 1915'te Süveyş Kanalı'na saldırdı. Saldırı hezimetle sonuçlandı.
27 Temmuz 1916'da Albay von Kress kumandasında 4. Ordu'nun giriştiği İkinci Kanal Seferi de yenilgiyle sona erdi. Bu olay üzerine İngiliz ordusunun generali[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mısır'a gönderilerek, bir karşı saldırı için hazırlıklara başladı. Allenby'nin hazırlıkları çerçevesinde, daha önce Suriye ve Filistin'de kazılara katılmış olan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'lu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve sanat tarihçisi [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], Osmanlı idaresine karşı bir [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] örgütlemekle görevlendirildi.
27 Haziran 1916'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Şerifi Hüseyin Osmanlılara karşı isyan ederek Hicaz Kırallığı'nı ilan etti. Ürdün, Suriye ve Filistin Araplarının büyük bir kısmı açık veya gizli şekilde Hüseyin ve oğulları Faysal ve Abdullah'ın isyanına katıldı.
Yıldırım Orduları Kumandanı Alman Mareşal Otto Liman von Sanders 1918 yılının Mart ayında Osmanlı 7. ve 8. ordularınının durumunu anılarında anlatır. Orduda Cephane, ayakkabı, yazlık giysi yoktu. Topçu bataryaları atacak mermi bile bulamıyordu. Askerler, kışlık yün giysiler ile 55-60 derece sıcakta ayakkabısız olarak savaşıyordu. Cephe gerisinde ihtiyat birlikleri yoktu onun yerine 200 km uzunluğunda bir boşluk vardı. Atlar ve yük taşıyan hayvanlara bile birkaç aydan beri ne yeterli yiyecek ne de su veriliyordu.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 8 Mart 1917'de İngiliz kuvvetleri [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'de saldırıya geçerek stratejik Han Yunus mevkiini işgal etti. 6 Kasım 1917'deki Üçüncü Gazze savaşı'nda kesin bir üstünlük elde eden İngilizler, 17 Kasım'da Yafa'yı (bugünkü Tel-Aviv), 9 Aralık'ta da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ü ele geçirdiler. 21 Şubat 1918'de Eriha düştü. Bunu izleyen aylar, Şeria cephesinde sonuçsuz çarpışmalarla geçti.
Birinci Dünya Savaşı'nın Osmanlı bozgunuyla sonuçlanmasına ve Suriye'nin elden çıkmasına yol açan son karşılaşma 19 Eylül 1918'de başladı. Bu tarihte Nablus yakınında aniden saldırıya geçen İngiliz kuvvetleri, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nde Mareşal [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Türk ordular grubunu kesin bir yenilgiye uğrattı. Muharebede, 5 İngiliz ve 1 Fransız tümeninde toplam 50.000 kişiden oluşan düşman kuvvetleri iki Osmanlı ordusunu tümüyle dağıtarak büyük bir kısmını esir aldı. 21 Eylül'de düşman eline geçen [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da 18.000 asker esir düştü. 22 Eylül'de yerli halkın ayaklanarak Türk karargâhına saldırdığı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 1 Ekim'da İngiliz işgaline girdi. 23 Eylül 1910'de istifa eden Liman von Sanders'in yerine, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ünvanı da verilen [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Paşa atandı. 6 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 27 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] şehirleri de İngiliz kuvvetleri tarafından işgal edildi.
Savaşın sonucu [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Cepheden gelen bozgun haberleri üzerine 5 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hükümeti Wilson Prensipleri çerçevesinde ateşkes isteminde bulundu. 8 Ekim'de İttihat ve Terakki hükümeti istifa etti. 14 Ekim'de Ferik (general) Ahmet İzzet Paşa yönetiminde "partilerüstü" geçiş hükümeti kuruldu. 24 Ekim'de İngiltere ateşkes teklifini kabul ederek bir Türk murahhasının Limni Adası'ndaki Mondros (Moudros) limanına gönderilmesini önerdi. Mondros'a giden eski Bahriye Nazırı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 30 Ekim'de savaşın fiili bölümünü sona erdiren [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ni imzaladı.
Türkiye ile İngiltere, Rusya, Fransa, İtalya ve diğer İtilaf Devletleri arasındaki savaş hali ancak 24 Temmuz 1923'te imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile sona erdi.
Not [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Kaynakça [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Wikimedia Commons'ta: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
KONUM PORTAL [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Git ve: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
| [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir. Ayrıntılar için [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
| [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | ||||
| [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Askeri gecit, Mustafa Kemal Çanakkale cephesinde; Deniz uça ğı; Sarıkamışda makinalı tüfek gurubu | ||||
| ||||
| • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Faslı İsyancılar | • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.][[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]] • [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | |||
| [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Sir Ian Hamilton [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] General Nixon [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] General Maude [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Illarion Vorontsov [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Nikolai Yudenich | |||
| Osmanlı: 2.608.000[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | ? | |||
| Osmanlı muharebe dış edilen kişi sayısı: 1.085.000[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Osmanlı esir sayısı: 104.152[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] | ? | |||
| |||
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (1914-1918), Rusya'ya karşı.
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (1914-1918), İngiltere'ye karşı.
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (1914-1918), İngiltere'ye karşı.
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (1915), İngiltere, Fransa ve Commonwealth (İngiliz Milletler Topluluğu) güçlerine karşı.
Bunun yanı sıra bir Osmanlı kolordusu 1916-17'de Galiçya Cephesi'nde Rusya'ya karşı Avusturya-Macaristan safında savaşmıştır.
Osmanlı donanmasının Rus gemi ve limanlarına saldırması üzerine [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1914 günü Rus ordusu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]’da sınırı geçerek Osmanlı topraklarına girdi. Hemen ardından [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da Rusya, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da İngiltere Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Osmanlı Devleti buna 14 Kasım'da Cihad-ı Ekber ilanıyla karşılık verdi.
Konu başlıkları [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
|
//
Kafkasya Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Ana madde: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasındaki Türk ordusu 21 Aralık'ta (o zamanki Rus sınırı olan) Köprüköy - Eleşkirt hattında hücuma geçti. Sarıkamış yakınında Allahüekber Dağlarına ulaşan ordu burada 1915 Ocağının ilk haftasında ağır bir yenilgiye uğradı. 130.000 kişilik asker mevcudunun 60.000'i çarpışmalarda veya soğuktan donarak şehit oldu. Geri kalanlar esir düştü.
Grandük Nikola kumandasındaki Rus ordusu bir yıllık bir bekleyişten sonra 13 Ocak 1916'da Erzurum cephesinde harekete geçti. 16 Şubat 1916'da Erzurum, 3 Mart'ta Bitlis ve Muş, 18 Nisan'da Trabzon, 24 Temmuz'da Erzincan düştü. Ancak Ağustos ayında Bitlis ve Muş geri alındı.
Rusya'da 1917 Mart ayında Çarlık rejimine karşı başlayan ayaklanma Kasım ayında Bolşevik rejimin kurulması ve 1918 Ocak ayında Rus ordusunun dağılması ile sonuçlandı. Rus ordusunun çekilmesi üzerine, onların boşalttığı alanlarda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Ermeni birlikleri "Batı Ermenistan Geçici Hükümeti" ilan ettiler. Ancak hücuma geçen Türk ordusu karşısında tutunamayarak dağıldılar. 26 Şubat 1918'de Erzincan, 27 Şubat'ta Trabzon, 12 Mart'ta Erzurum, 2 Nisan'da Van kurtarıldı.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Kafkasya 1918:Osmanlı ordusunun ileri harekâtı
3 Mart 1918'de imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile Rusya savaşta kazandığı toprakları terkederek 1878 öncesi sınırlara dönmeyi kabul etti. Bu sırada [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'te kurulan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nin direnmesi üzerine [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasında ileri harekete geçen Türk ordusu 25 Mart'ta [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 3 Nisan'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 5 Nisan'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 15 Mayıs'ta [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 20 Temmuz'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ı aldı ve nihayet 15 Eylül'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'i kazanarak [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ye girdi. Ekim başında da bir Türk müfrezesi [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da kontrolü ele aldı.
Ancak 30 Ekim'de imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] uyarınca Türk ordusu işgal ettiği Kafkasya topraklarını bırakarak 1914 sınırına geri çekildi. Türk ordusunun boşalttığı Batum, Ardahan ve Kars'ta kurulan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 1919 ilkbaharında Kafkasya'daki İngiliz kuvvetleri tarafından tasfiye edildi.
Daha çok bilgi için: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Çanakkale Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Ana madde: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İstanbul'u bir deniz harekâtıyla ele geçirerek Osmanlı Devleti'ni safdışı bırakmak ve zor durumda olan Rusya'ya güneyden yardım ulaştırmak projesi savaşın ilk aylarında İngiltere Donanma Bakanı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tarafından ortaya atıldı. Savaşın Alman cephesinde kazanılacağına inanan Kara Kuvvetleri Komutanı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu projeye karşı çıktı.
Alman Genel Karargâhı Çanakkale'den gelebilecek tehlikeyi sezerek Çanakkale istihkâmlarının güçlendirilmesine ve boğazın mayınlanmasına karar verdi. Albay Wehrle komutasındaki bir alay bu işle görevlendirildi.
18 Mart 1915'te Fransız ve İngiliz donanmalarından oluşan bir filo Çanakkale Boğazı'nı geçmeye teşebbüs etti, ancak ağır topçu ateşi ve mayın patlamaları sonucunda ilerleyemeyerek geri çekildi.
24 Mart'ta İstanbul'daki Alman Askeri Heyeti'nin başı olan Mareşal Liman von Sanders Çanakkale'nin karadan savunmasıyla görevlendirilen 5. Ordu komutanlığına getirildi. 25 Nisan'da İngiliz, Fransız ve Anzac (Avustralya-Yeni Zelanda Gönüllü Kolordusu) birlikleri Çanakkale Boğazı civarında üç noktada karaya çıktılar. Ancak şiddetli Türk direnişi karşısında ilerleyemeyerek sahi hattındaki dar bir alana sıkıştılar.
Ağustos başında Gelibolu Yarımadası'nın kuzeyine yapılan ikinci müttefik çıkarması da Anafartalar Muharebeleri ile durduruldu. Düşman askeri 8-9 Aralık 1915 gecesi Gelibolu yarımadasını deniz yoluyla tahliye etti.
Çanakkale Savaşına kaymakam (yarbay) rütbesiyle katılan Mustafa Kemal Bey, büyük yararlıklar göstererek albaylığa yükseltildi.
Irak Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Irak'taki İngiliz harekâtı ana İngiliz karargâhından bağımsız olarak Hindistan Ordusu'na bağlı Sefer Birliği tarafından yürütüldü.
Şatt-ül Arap Nehri üzerindeki Abadan'da İngiliz petrol tesislerini koruma altına almak amacıyla 7 Kasım 1914'te İngilizler (nehrin Osmanlı yakasında bulunan) Fao Adası'na asker çıkardılar. 21 Kasım'da Basra İngilizlerin eline geçti.
1915'te [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fedaisi ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üyesi olan binbaşı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Bey komutasında düzensiz bir birlik İngiliz kuvvetlerine karşı akınlar ve sabotaj eylemleri düzenledi. Bunun üzerine Mayıs ayında General [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kumandasındaki İngiliz ordusu Bağdat'ı ele geçirmek üzere hareket etti. 24 Temmuz'da Nasıriye, 29 Eylül'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] düştü. 22 Kasım'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nde Mareşal [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Türk ordusu bir zafer kazandı; [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'na daha fazla dayanamayan General Townshend komutasındaki İngiliz Ordusu 29 Nisan 1916'da teslim oldu.
1917'de Irak'taki Türk kuvvetlerinin İran'a sevkedilmesi üzerine tekrar harekete geçen İngilizler 11 Mart 1917'de Bağdat'ı ele geçirdi. Bunu izleyen aylarda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hariç Kuzey Irak'ın büyük bir kısmı İngilizlerin eline geçti.
Sina-Filistin-Suriye (Kanal) Cephesi [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Daha çok bilgi için: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Osmanlı Ordusu, İngiliz idaresinde olan Mısır'ı fethetmek amacıyla 28 Ocak 1915'te Süveyş Kanalı'na saldırdı. Saldırı hezimetle sonuçlandı.
27 Temmuz 1916'da Albay von Kress kumandasında 4. Ordu'nun giriştiği İkinci Kanal Seferi de yenilgiyle sona erdi. Bu olay üzerine İngiliz ordusunun generali[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mısır'a gönderilerek, bir karşı saldırı için hazırlıklara başladı. Allenby'nin hazırlıkları çerçevesinde, daha önce Suriye ve Filistin'de kazılara katılmış olan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'lu [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve sanat tarihçisi [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], Osmanlı idaresine karşı bir [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] örgütlemekle görevlendirildi.
27 Haziran 1916'da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Şerifi Hüseyin Osmanlılara karşı isyan ederek Hicaz Kırallığı'nı ilan etti. Ürdün, Suriye ve Filistin Araplarının büyük bir kısmı açık veya gizli şekilde Hüseyin ve oğulları Faysal ve Abdullah'ın isyanına katıldı.
Yıldırım Orduları Kumandanı Alman Mareşal Otto Liman von Sanders 1918 yılının Mart ayında Osmanlı 7. ve 8. ordularınının durumunu anılarında anlatır. Orduda Cephane, ayakkabı, yazlık giysi yoktu. Topçu bataryaları atacak mermi bile bulamıyordu. Askerler, kışlık yün giysiler ile 55-60 derece sıcakta ayakkabısız olarak savaşıyordu. Cephe gerisinde ihtiyat birlikleri yoktu onun yerine 200 km uzunluğunda bir boşluk vardı. Atlar ve yük taşıyan hayvanlara bile birkaç aydan beri ne yeterli yiyecek ne de su veriliyordu.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 8 Mart 1917'de İngiliz kuvvetleri [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'de saldırıya geçerek stratejik Han Yunus mevkiini işgal etti. 6 Kasım 1917'deki Üçüncü Gazze savaşı'nda kesin bir üstünlük elde eden İngilizler, 17 Kasım'da Yafa'yı (bugünkü Tel-Aviv), 9 Aralık'ta da [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ü ele geçirdiler. 21 Şubat 1918'de Eriha düştü. Bunu izleyen aylar, Şeria cephesinde sonuçsuz çarpışmalarla geçti.
Birinci Dünya Savaşı'nın Osmanlı bozgunuyla sonuçlanmasına ve Suriye'nin elden çıkmasına yol açan son karşılaşma 19 Eylül 1918'de başladı. Bu tarihte Nablus yakınında aniden saldırıya geçen İngiliz kuvvetleri, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'nde Mareşal [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] komutasındaki Türk ordular grubunu kesin bir yenilgiye uğrattı. Muharebede, 5 İngiliz ve 1 Fransız tümeninde toplam 50.000 kişiden oluşan düşman kuvvetleri iki Osmanlı ordusunu tümüyle dağıtarak büyük bir kısmını esir aldı. 21 Eylül'de düşman eline geçen [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'da 18.000 asker esir düştü. 22 Eylül'de yerli halkın ayaklanarak Türk karargâhına saldırdığı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 1 Ekim'da İngiliz işgaline girdi. 23 Eylül 1910'de istifa eden Liman von Sanders'in yerine, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ünvanı da verilen [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Paşa atandı. 6 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], 27 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] şehirleri de İngiliz kuvvetleri tarafından işgal edildi.
Savaşın sonucu [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
Cepheden gelen bozgun haberleri üzerine 5 Ekim'de [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hükümeti Wilson Prensipleri çerçevesinde ateşkes isteminde bulundu. 8 Ekim'de İttihat ve Terakki hükümeti istifa etti. 14 Ekim'de Ferik (general) Ahmet İzzet Paşa yönetiminde "partilerüstü" geçiş hükümeti kuruldu. 24 Ekim'de İngiltere ateşkes teklifini kabul ederek bir Türk murahhasının Limni Adası'ndaki Mondros (Moudros) limanına gönderilmesini önerdi. Mondros'a giden eski Bahriye Nazırı [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 30 Ekim'de savaşın fiili bölümünü sona erdiren [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ni imzaladı.
Türkiye ile İngiltere, Rusya, Fransa, İtalya ve diğer İtilaf Devletleri arasındaki savaş hali ancak 24 Temmuz 1923'te imzalanan [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile sona erdi.
Not [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
- ^ [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cemalettin Taşkıran, Ana Ben Ölmedim - 1. Dünya Savaşı'nda Türk Esirleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Eylül 2001, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.], s. 47.
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] A.g.e., s. 51.
- [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Vahdettin, M.Kemal ve Milli Mücadele, yalanlar, yanlışlar, yutturmacalar, Turgut Özakman
Kaynakça [[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]]
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Wikimedia Commons'ta: [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
- Edward J. Erickson, Size Ölmeyi Emrediyorum!: Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Ordusu, Kitap Yayınevi, 2003. (İngilizce Baskının önsözü [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tarafından yazılmıştı)
